Het kasstroomoverzicht is een overzicht van de geldmiddelen die in de verslagperiode beschikbaar zijn gekomen en van het gebruik dat van deze geldmiddelen is gemaakt. De bedoeling van het kasstroomoverzicht is inzicht te geven in de ingaande en uitgaande geldstromen voor wat betreft de operationele activiteiten, investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten. Het kasstroomoverzicht geeft daarmee antwoord op de vraag in welke mate de operationele activiteiten in staat zijn kasstromen te genereren om investeringen te kunnen betalen en aan rente- en aflossingsverplichtingen te kunnen voldoen.

Kort samengevat geeft een kasstroomoverzicht dat op de juiste manier is opgesteld de gebruiker van de jaarrekening het volgende inzicht in de kasstromen:

• de operationele kasstroom toont de winst-en-verliesrekening op kasbasis;
• de investeringskasstroom geeft de mutaties in de vaste activa op kasbasis weer;
• de financieringskasstroom betreft de mutaties in de financiering op kasbasis met eigen vermogen of langlopend vreemd vermogen.

Het opstellen van een kasstroomoverzicht lijkt zo niet ingewikkeld te zijn. Toch blijkt in de praktijk regelmatig dat kasstromen onjuist worden weergegeven. Daarmee verdient het opstellen van een correct kasstroomoverzicht de nodige aandacht! Ter illustratie volgen hierna verschillende voorbeelden van een verkeerde weergave van kasstromen.

Voorbeelden van een verkeerde weergave van kasstromen

• Het bedrag dat als betaalde interest als onderdeel van de kasstroom is opgenomen, is gelijk aan het bedrag dat als interestlasten in de winst-en-verliesrekening is verantwoord, zonder dat daarbij rekening wordt gehouden met de bedragen die in de beginbalans en in de eindbalans als nog te betalen interest zijn opgenomen. Op deze manier is de betaalde interest vaak niet gelijk aan de werkelijke uitgaande geldstroom gedurende het boekjaar en sluipen zo ongemerkt ‘non-cash-items’ het kasstroomoverzicht binnen. Eenzelfde onjuistheid doet zich in de praktijk voor bij ontvangen interest, betaalde en ontvangen dividenden en betaalde dan wel ontvangen vennootschapsbelasting.
• Het bedrag dat als desinvesteringen in materiële vaste activa als onderdeel van de kasstroom wordt gepresenteerd, is gelijk aan het bedrag dat in het verloopoverzicht van de materiële vaste activa als desinvesteringen wordt weergegeven, zonder dat daarbij rekening gehouden wordt met de boekwinst die bij de desinvesteringen is gerealiseerd. Ook de boekwinst behoort deel uit te maken van de kasstroom uit investeringsactiviteiten.
• Het bedrag dat als investeringen in materiële vaste activa in de kasstroom wordt weergegeven, is gelijk aan het bedrag dat in het verloopoverzicht van de materiële vaste activa als investeringen is verwerkt, zonder dat daarbij rekening gehouden wordt met de per balansdatum nog niet betaalde investeringsfacturen, die in het crediteurensaldo zijn opgenomen.
• Financial lease leidt bij het afsluiten van het contract weliswaar tot een toename van de balanspost materiële vaste activa en de balanspost langlopende schulden maar omdat er zich geen kasstroom voordoet, leidt dit voor het kasstroomoverzicht niet tot een kasstroom uit investeringsactiviteiten noch tot een kasstroom uit financieringsactiviteiten. In het verlengde hiervan wordt in het geval er sprake is van een sale en financial leasebacktransactie de betreffende ontvangst gepresenteerd als onderdeel van de financieringskasstroom.

De lijst met voorbeelden zou uit te breiden zijn met situaties die zich in de praktijk minder vaak voordoen, maar zeker ook de nodige aandacht vragen wanneer ze aan de orde zijn. Denk bijvoorbeeld aan kasstromen in vreemde valuta, conversie van vreemd vermogen in eigen vermogen, verwerving van een deelneming tegen gedeeltelijke financiering in aandelen en dergelijke.

Wanneer u naar aanleiding van dit artikel specifieke vragen hebt over het kasstroomoverzicht, dan kunt u hiermee terecht bij een van onze accountants.

Publicatiedatum: 23 oktober 2019