De “hand aan de kraan”-systematiek

Met alle overstromingen de laatste tijd is dit misschien een wat vreemde titel van dit artikel. Maar het heeft dan ook niets met wateroverlast te maken. Wel een beetje met klimaat. Wat is het geval?

Vanaf 2030 mogen volgens het Regeerakkoord uit 2017 alleen nog emissieloze auto’s worden verkocht. Die trend is al terug te zien bij diverse automerken, die zwaar inzetten op volledig elektrisch rijden in de nabije toekomst. Maar zonder fiscale steun gebeurt er vaak niet al te veel. En daar is budgettair neutraal weer een toverwoord. Wat houdt die “hand aan de kraan”-systematiek nou eigenlijk in?

Samengevat komt het erop neer dat ieder jaar op basis van de eerste vier maanden in jaar t (nu 2021) en de realisatie van jaar t-1 (nu 2020) een raming zal worden gemaakt voor het aantal emissievrije nieuwverkopen in jaar t. Het kabinet heeft aan het voorspelde ingroeipad uit het Klimaatakkoord tot en met 2024 een symmetrische bandbreedte van 30.000 emissievrije nieuwverkopen van elektrische voertuigen (EV) vastgesteld. De ondergrens ligt daardoor 15.000 personenauto’s onder het ingroeipad van het Klimaatakkoord en de bovengrens is vastgesteld op 15.000 personenauto’s boven het ingroeipad.

Staatssecretaris Vijlbrief van Financiën heeft de Tweede Kamer in een brief nu geïnformeerd hoe het er voor staat. Op basis van het aantal EV-nieuwverkopen tot en met de eerste 4 maanden van 2021 is een raming gemaakt van de te verwachten nieuwverkopen EV in 2021. Naar verwachting worden dit jaar circa 71.500 EV’s verkocht, terwijl de bovenkant van de vastgestelde bandbreedte circa 56.000 EV’s is.
In 2023 en 2024 wordt verwacht dat het aantal emissievrije nieuwverkopen structureel boven de afgesproken bandbreedte valt. Dit zal leiden tot een overschrijding van het budget van cumulatief ruim € 570 miljoen (waarvan een aanzienlijk deel door accijnsdervingen). Daar staat echter wel een hogere CO2- en stikstofreductie tegenover. “Elk nadeel hep se voordeel”, heeft Johan Cruijff ooit gezegd. Deze budgettaire overschrijding moet conform de begrotingsregels gedekt worden. En dus zijn reparatiemaatregelen te verwachten op Prinsjesdag 2021.

De fiscale stimulans van elektrische auto’s wordt al afgebouwd sinds 2020. De korting op de bijtelling wordt in stappen afgebouwd, van 14% voor 2020 naar 10% voor 2021, 6% voor 2022, 2023 en 2024, 5% voor 2025 tot uiteindelijk nul vanaf 1 januari 2026. Zullen de percentages nu versneld hoger worden? En zal ook de mrb-vrijstelling voor EV (tot en met 2024; halftarief in 2025 en daarna normaal tarief) en bpm-vrijstelling (want geen CO2-uitstoot) aangepast worden? We gaan het zien in september! En we houden jullie op de hoogte.