De Edelweiss is een plantje dat oorspronkelijk uit Azië komt en in Europa o.a. in de Alpen voorkomt. En liefhebbers van de Sound of Music zullen ongetwijfeld het gelijknamige nummer kennen. Maar wat heeft dit te maken met fiscaliteit?

Eigenlijk helemaal niets. Maar toen iemand in Zwitserland gestald geld niet opgaf bij de aangifte erfbelasting ontstond er discussie hoelang de belastingdienst mocht navorderen. En onder politieke druk is toen met ingang van 2012 de navorderingstermijn voor dergelijk verzwegen vermogen niet langer op 12 jaar gesteld, maar onbeperkt geworden. En het klinkt wat leuker als dit een mooie naam heeft. Voila: de Edelweissroute.

Door de toenemende uitwisseling van informatie tussen landen in en buiten de EU, gestolen microfiches of acties van klokkenluiders, wordt het steeds moeilijker om buitenlands vermogen buiten het zicht van de fiscus te houden. En dan is er nog de mogelijkheid gecreëerd om al dan niet boetevrij in te keren en het vermogen alsnog zichtbaar te maken. Dat was ook in de volgende casus het geval.

In 2000 overleed de vader van een dochter die zijn enige erfgenaam was. Vader had geld in Zwitserland gestald. Dit is destijds niet aangegeven in de aangifte erfbelasting. Eind 2013 was het saldo opgelopen tot € 325.327. De dochter heeft op 18 juni 2014 via de inkeerregeling melding gemaakt van dit vermogen. Uiteindelijk is een bedrag van € 71.438 aan erfbelasting nagevorderd. De dochter stelde dat de navorderingstermijn, die volgens haar 12 jaar bedroeg, inmiddels was verlopen. De nieuwe onbeperkte navorderingstermijn was volgens haar in strijd met het legaliteitsbeginsel: het ontbreken van een eindtermijn is volgens haar in strijd met het verbod op willekeur. Bovendien pakt dit onevenredig uit en is sprake van strijd met de rechtszekerheid (kenbaarheid en voorzienbaarheid).

Mooie termen, maar Hof Arnhem-Leeuwarden maakt er korte metten mee. De wetsbepaling waarin de onbeperkte navordering wordt toegestaan, is in werking getreden op 1 januari 2012 zonder overgangsrecht. De bevoegdheid tot navorderen vervalt dus niet meer, ook niet voor verkrijgingen die al lang geleden hebben plaatsgevonden en waarvoor toen nog een 12 jaarstermijn gold. Ook het beroep op diverse andere internationale regelingen mocht niet baten.

Bijzonder is nog het beroep op beleid van de belastingdienst om in bepaalde gevallen toch niet na te vorderen. De belastingdienst zou kennelijk voor jaren waar de 12 jaarstermijn was verlopen, niet meer navorderen. En dan zouden algemene beginselen van behoorlijk bestuur navordering nog kunnen verhinderen. Een beperkte weergave van het beleid staat hieronder:

“Om in lijn te blijven met de wijze van navorderen in de afgelopen twee jaren, is het nuttig dat de inspecteur voor de toepassing van de onbeperkte navorderingsmogelijkheid de uitgangspunten van de richtlijn blijft hanteren. Doelmatigheid staat daarbij voorop. Onbeperkte navordering wordt toegepast op nieuwe zaken, zaken die nog op de plank liggen of op zaken die zo zijn op te pakken. Gevallen waarin de belastingdienst de twaalfjaarstermijn heeft laten verlopen (buitenlands vermogen) pakken we niet (opnieuw) op. Om dicht bij de juridische haalbaarheid te blijven, lijkt het verstandig om zaken op te pakken die dichtbij de twaalfjaarstermijn zitten.”

Uiteindelijk oordeelt het hof dat de algemene beginselen van bestuur niet zijn geschonden. De navorderingstermijn was immers nog niet verstreken op 1 januari 2012. De aanslag wordt gehandhaafd.

En zo krijgt dit op zich prachtige bloemetje toch een wat verlept aanzien!

Voor vragen over de inkeerregeling kunt u contact opnemen met de adviseurs van Full Finance (055-3559979).

Bert Driessen
fiscalist