“In de grondwet staan de basisregels die in Nederland gelden en waaraan iedereen die zich in Nederland bevindt zich heeft te houden.” Zo’n grondwet is er ook voor relaties en samenwerkingsverbanden. Een relationele grondwet of grondwet voor samenwerking. Een grondwet dus die de basisregels bevat waaraan iedereen die zich in het samenwerkingsverband of het team bevindt, zich heeft te houden. Om zo de samenwerking of de onderlinge relaties te laten functioneren en een ieder optimaal tot z’n recht te laten komen. De relationele grondwet kent drie ‘artikelen’: verantwoordelijkheid, autonomie en respect. Ieder mens heeft een eigen verantwoordelijkheid, is autonoom en verdient respect.

Verantwoordelijkheid

Het eerste artikel of de eerste regel uit die grondwet heeft betrekking op verantwoordelijkheid. Je hebt recht op je eigen verantwoordelijkheid. Net als ieder ander. Door verantwoordelijkheid te dragen, tel je mee en word je bevestigd in je volwassen-zijn.

Autonomie

Het tweede aspect in de relationele grondwet is het thema autonomie. Dit aspect laat zich kort samenvatten in de volgende zin: “je mag zeggen wat je zeggen wilt, voelen wat je voelt en vinden wat je vindt.” Dat staat niet los van je eigen verantwoordelijkheid en van de verantwoordelijkheid die je hebt voor de samenwerking.

Respect

Het derde thema is respect. Je toont respect voor anderen en daarmee voor de verschillen tussen jou en anderen. Je bestrijdt de ander en de verschillen niet, maar benut ze juist omdat hier kansen liggen voor een goede samenwerking.

Belangrijk

Door deze basisregels met elkaar af te spreken en ons hieraan te houden worden we betrouwbaar voor elkaar. Betrouwbaarheid en vertrouwen zijn belangrijke pijlers voor een goede relaties en onmisbaar in de samenwerking met anderen. Daarnaast is voor een echte ontmoeting tussen mensen autonomie een belangrijke voorwaarde. En een dialoog tussen mensen is heel lastig zonder wederzijds respect. Dat zijn even wat voorbeelden waaruit het belang van de relationele grondwet blijkt.

De drie ‘artikelen’ van de relationele grondwet vind je ook terug in managementboeken zoals Care to Dare – de praktijk van secure base leiderschap van George Kohlrieser e.d. Onmisbare ingrediënten dus voor een goede, constructieve en vruchtbare samenwerking tussen mensen. Een samenwerking in een dagelijks bestuur, maatschap of tussen vennoten. Maar ook in een project, het managementteam of op een afdeling.

Wil je meer weten over de relationele grondwet? Neem dan contact met ons op.

Arjan Gelderblom