In de praktijk komen wij bij de uitvoering van een opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling of dossierreview regelmatig tegen dat bij een downstreamsale niet gehandeld wordt zoals wet-en-regelgeving dat vereist. Het intercompanyresultaat wordt vaak alleen in de geconsolideerde jaarrekening geëlimineerd en niet in de enkelvoudige jaarrekening.
Daarom hebben wij hieronder de vereisten bij een downstreamsale op een rijtje gezet.
Enkelvoudig bij de verkopende maatschappij
Een ‘downstreamsale’ is een overdracht van de feitelijk beleidsbepalende respectievelijk deelnemende rechtspersoon (moedermaatschappij) aan een groepsmaatschappij of deelneming.
Bij downstreamsales mag slechts winst worden verantwoord naar rato (proportioneel) van het belang derden in de deelneming waaraan de verkoop plaatsvindt (RJ 260.302). Er dient dus geen winst of verlies voortvloeiend uit deze overdracht te worden verwerkt naar rato van het relatieve belang dat de groep heeft in die deelneming. Als er sprake is van een 100%-deelneming, dan mag er geen winst worden verantwoord; is er sprake van een 60%-deelneming, mag 40% winst worden verantwoord.
Het naar rato van het belang verwerken van intercompanywinsten op de downstreamsale vindt plaats door eliminatie van het resultaat op de transactie. Hiervoor zijn twee methodes:
- eliminatie door het resultaat op de deelneming te verminderen en in de balans de waarde van die deelneming te verminderen. Hierdoor ontstaat een verschil tussen de nettovermogenswaarde in de balans van de deelnemende rechtspersoon en het zichtbaar eigen vermogen van de deelneming.
- eliminatie door de netto-omzet van de moedermaatschappij te verminderen met de te elimineren intercompanywinst en in de balans deze correctie op te nemen als een overlopende passiefpost.
Indien de verkrijgende rechtspersoon het actief weer heeft verkocht aan een derde mag de deelnemende rechtspersoon de winst volledig verantwoorden. Er heeft dan in feite realisatie plaatsgevonden door verkoop buiten de groep.
Bij een intercompanyoverdracht van vaste activa vindt realisatie plaats door afschrijving bij de deelneming. In het jaarlijkse deelnemingsresultaat zit dan immers de afschrijving van de nog niet gerealiseerde intercompanywinst. Het ongerealiseerde deel valt dan bij de deelnemende rechtspersoon vrij gedurende de afschrijvingstermijn van het overgedragen actief.
Enkelvoudig bij de verkrijgende maatschappij
De verkrijgende rechtspersoon dient in zijn eigen jaarrekening de activa en passiva op het moment van verkrijging te verwerken tegen zijn verkrijgingsprijs (RJ 260.307).
Voorbeeld
De moedermaatschappij heeft een activum op de balans staan voor 6K. De moedermaatschappij verkoopt het activum voor de reële waarde 10K aan haar 100%-dochtermaatschappij.
De resterende levensduur is 4 jaar. De moedermaatschappij neemt voor de ongerealiseerde intercompanywinst een passiefpost op in de balans.
Dochter verwerkt de transactie als volgt:
- Activum 10K
- Aan r/c Moeder 10K
- Jaarlijks schrijft zij 2,5K af op het actief
De moedermaatschappij verwerkt de transactie als volgt:
- r/c Dochter 10K
- Aan activum 6K
- Aan ongerealiseerde winst 4K
Jaarlijks realiseert de moeder 1K door de afschrijving bij de dochter en boekt dan:
- Ongerealiseerde winst 1K
- Aan Boekwinst verkoop activa 1K
Geconsolideerde jaarrekening
Resultaten op intercompanytransacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie volledig uit zowel de balanswaardering als het groepsresultaat geëlimineerd voor zover deze resultaten nog niet zijn gerealiseerd door een overdracht van het verkregen actief of passief aan derden buiten de groep.
In de geconsolideerde jaarrekening blijft het actief (uit het voorbeeld) gewaardeerd op 6K en wordt deze in 4 jaar ten laste van het resultaat afgeschreven.
Publicatiedatum: 30 april 2020