Het wetsvoorstel excessief lenen bij eigen vennootschap is op 20 december 2022 door de Eerste Kamer aangenomen en daarmee is de box 2-heffing bij de dga met schulden van meer dan € 700.000 bij de eigen bv een feit. De datum van inwerkingtreding van de Wet is 1 januari 2023 en de peildatum is 31 december 2023. Tijd voor actie.
Dga’s kunnen geld lenen bij hun eigen bv
Dit kan gaan om beleggingen in privé maar ook lenen voor levensonderhoud. Vaak zien we de opnamen terug als een rekening-courantschuld en niet zelden ontstaan dan discussies met de Belastingdienst. Met name als de rc oploopt en wel zodanig dat de terugbetaling door de dga gevaar loopt. De Belastingdienst stelt zich dan regelmatig – met succes – op het standpunt dat het opgenomen geld de bv effectief heeft verlaten en dat er sprake is van een dividenduitkering/onttrekking.
De grenzen van het lenen
In de nieuwe wet geldt voor iedere aanmerkelijk belanghouder (ab-houder) een grens van maximaal van € 700.000. Deze grens geldt overigens voor fiscale partners samen.
Daarnaast is de maatregel van toepassing op schulden die zogenaamde verbonden personen (en hun partner) van de ab-houder hebben aan de bv van diezelfde ab-houder. De wetgever ziet als verbonden personen: bloed- of aanverwanten in de rechte lijn van de ab-houder of van zijn partner. Iedere verbonden persoon heeft een “eigen” drempel van € 700.000.
Het is overigens een misvatting om te veronderstellen dat door deze maatregel alle leningen met de eigen bv tot een bedrag € 700.000 nu zijn gevrijwaard van discussies met de Belastingdienst. De (her)kwalificatie van een lening/schuld hoger of lager dan € 700.000 blijft ook na 1 januari 2023 gewoon mogelijk. Ook bij eigenwoningschulden.
De schuld
De maatregel heeft betrekking op alle schulden van de ab houder aan de eigen bv. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen leningen (al dan niet met zekerheid of dekking), rekeningcouranten, etc.
De enige uitzondering zijn eigenwoningschulden, waarbij als voorwaarde wordt gesteld dat hypothecaire zekerheid is gevestigd ten behoeve van de eigen bv. Deze voorwaarde geldt niet voor eigenwoningleningen aangegaan tot en met 31 december 2022.
Belangrijk actiepunt voor de komende periode is om per ab-houder te bekijken of saldering van diverse schulden aan de bv en vorderingen op de bv mogelijk is. Er is namelijk geen saldering in de wet verondersteld. Ab-houders zullen zelf tot verrekening moeten overgaan.
De heffing
Het gedeelte van de schulden boven de € 700.000 wordt bij de ab-houder als een positief (fictief regulier) voordeel in aanmerking genomen. Het bedrag dat in de ab-heffing wordt betrokken verhoogt vervolgens de drempel van € 700.000, zodat het in aanmerking genomen voordeel niet nog een keer wordt belast. De nieuwe maatregel heeft dan ook alleen gevolgen voor de heffing in box 2 en niet die van box 1 en 3, de dividend- en/of vennootschapsbelasting.
Is de schuld op een latere peildatum lager dan het (opgehoogde) drempel dan ontstaat er voor het verschil een negatief (fictief regulier) voordeel. Het negatieve fictief reguliere voordeel is gelijk aan maximaal het bedrag van het eerder in aanmerking genomen positieve fictief reguliere voordeel. Als een negatief fictief regulier voordeel aanleiding geeft tot een verlies, dan is dat verlies verrekenbaar of om te zetten in een belastingkorting. Het aanmerkelijkbelangverlies is verrekenbaar met inkomen uit aanmerkelijk belang uit het voorafgaande kalenderjaar en de zes volgende kalenderjaren. Aflossen van een schuld kan tot gevolg hebben dat een verlies is te verrekenen, maar dan moet er wel verrekenbaar voordeel zijn. Het kan derhalve raadzaam zijn om de aflossing te combineren met een dividenduitkering.
Verbonden personen worden in beginsel niet getroffen door de maatregel. Immers het deel van de schuld boven de drempel zal worden belast bij de ab-houder (behoudens eigen woning schulden). Het bedrag van de lening waarmee de verbonden persoon de drempel overschrijdt wordt geteld bij de eigen schulden van de ab-houder. Als het maximum van € 700.000 wordt overschreden dan is sprake van een fictief regulier voordeel bij de ab-houder en niet bij de verbonden persoon.
2023: actie
Ab-houders hebben tot 31 december 2023 dus wat huiswerk te verrichten om hun positie onder de loep te nemen. Een ab-heffing zal niet altijd gewenst zijn en daarom moet er gekeken worden naar mogelijkheden om dit te voorkomen.
- Het herfinancieren van de schuld aan de eigen bv
- Het aflossen van de schuld
- Het doen van dividenduitkeringen (26,9%), mede met het oog op de tarieven die in 2024 gaan gelden
- Het overdragen van vermogen (beleggingsportefeuille, onroerende zaken) aan de eigen bv ter aflossing van de schulden. Let hierbij op de mogelijke gevolgen voor de overdrachtsbelasting.
- Het salderen van vorderingen en schulden
Jan Campagne
Publicatiedatum 3 mei 2023