Verrassing!
Eerder deze week schreef ik onderstaande artikel met mijn nieuwjaarswens. Tot mijn grote verrassing kwam mijn wens vandaag deels uit!
Er is een wetsvoorstel in voorbereiding waarbij de tuchtrechter ook de mogelijkheid krijgt om op een andere manier dan strafoplegging corrigerende maatregelen op te leggen.
(bron: FD 14 januari 2021)
Ik had me voorgenomen om voor de eerste nieuwsbrief van dit jaar een soort nieuwjaarswens te schrijven. Wat vooruitblikken dus. Dan ontkom je er niet aan om ook terug te kijken. En nee, ik wil het niet hebben over dat c-woord. Er is me ook wat anders opgevallen. En dat heeft te maken met de vraag die ik hierboven stel.
Volgens mij is het een uitgemaakte zaak dat mensen fouten maken. Ook accountants doen dat, dat zien we in onze praktijk dagelijks. De nieuwe voorzitter van de Tuchtkamer in Zwolle heeft dat in een interview bij haar aantreden ook beaamd: “In elke jaarrekening zit wel een fout”.
Is dat erg? Ik durf daar best het antwoord nee op te geven. Sterker nog, die zijn volgens mij nodig om ervan te kunnen leren. Zo gaat dat in het opleiden en doorontwikkeling van (jonge) mensen. En bij dat corrigeren en herkennen van fouten werkt naar mijn ervaring aanmoediging en een volgende kans geven het beste.
Alleen werkt dat blijkbaar in ons vak vaak niet zo. Het is in ieder geval niet zo geregeld.
Een paar voorbeelden:
- Ik ben het afgelopen jaar een aantal keren een uitspraak van de tuchtrechter tegengekomen waarbij ik dacht: “Keurig gedaan accountant, goed een rechte rug gehouden”, alleen volgde er wel een veroordeling omdat er inderdaad iets niet helemaal goed was gegaan. Het mooiste voorbeeld was een fout in een voorgaande jaarrekening die de accountant wilde corrigeren maar waar de cliënt weigerde.
De accountant had dus geleerd van een eerdergemaakte fout. Toch volgde er de straf van een waarschuwing en dus een aantekening in het register. - Eind vorig jaar kwam het jaaroverzicht uit van de Raad voor Toezicht. Met als boodschap dat 30% van de mkb-kantoren was afgetoetst wegens slechte resultaten. Het gemiddelde aantal aftoetsingen van de afgelopen zes jaar ligt net boven de 25% . Er lijkt dus iets fundamenteels mis te zijn in ons beroep! Het nieuwe beleid van de Raad voor Toezicht om bij herstelbare fouten de kantoren de kans te geven om dit alsnog op te lossen heeft dit cijfer blijkbaar onvoldoende of niet naar beneden gebracht. Overigens wordt het merendeel van de afgetoetste kantoren na een hertoetsing alsnog goedgekeurd.
- Het Bureau Financieel Toezicht heeft een nieuwe boetehandleiding geschreven voor overtredingen van de WWFT. Het zal niet verbazen dat de straffen strenger zijn geworden. Het onbedoeld missen van één WWFT-melding heeft al een boete van 1% van de omzet tot gevolg.
De ontkenning dat ook accountants fouten kunnen/zullen maken heeft een groot gevaar in zich. Geconstateerde tekortkomingen of fouten kunnen leiden tot een spiraal van strengere regelgeving, strengere straffen, nog strengere regelgeving. Met als gevolg een accountantsberoep dat zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid niet meer durft te nemen. Bang om een fout te maken.
Wat mij brengt bij mijn wens voor het komende jaar. Kort samengevat, de wens dat we in ons beroep de gelegenheid krijgen om van fouten te leren. Dat kan alleen als we niet bang hoeven te zijn om fouten te erkennen.
Dat wil niet zeggen dat er geen correctiemechanisme moet zijn. Maar wat is er mis met een normoverdragend gesprek of het voorwaardelijke oordeel “Niet meer zo doen”.
Gert van den Brink