Samenstellingsopdracht (NV COS 4410): ja of nee?

In de praktijk krijgen we regelmatig van accountantskantoren de vraag of een bepaalde opdracht kwalificeert als een samenstellingsopdracht (waarbij NV COS 4410 verplicht moet worden toegepast). Bij de beantwoording van deze vraag zullen we naar de bepalingen in Standaard 4410 moeten kijken.

Definitie samenstellingsopdracht

Laat ik eens beginnen met de definitie van een samenstellingsopdracht (4410.17):

“samenstellingsopdracht
Een opdracht waarbij een accountant deskundigheid inzake administratieve verwerking en financiële verslaggeving toepast om:

  • het management te ondersteunen bij het opstellen en presenteren van historische financiële informatie van een entiteit in overeenstemming met een van toepassing zijnd stelsel inzake financiële verslaggeving; en
  • hierover te rapporteren zoals dat door deze standaard wordt vereist. In deze standaard worden in deze context de woorden ‘samenstellen’, ‘het samenstellen’ en ‘samengesteld’ gebruikt.”

Het gaat dus om een opdracht waarbij de accountant de klant ondersteunt bij het opstellen en presenteren van historische financiële administratie.

Verder is in paragraaf 4410.2 te lezen dat het verplicht is om Standaard 4410 toe te passen bij het opstellen en presenteren van historische financiële informatie als sprake is van een financieel overzicht of een jaarrekening conform Titel 9 BW2.
Wat wordt bedoeld met een jaarrekening conform Titel 9 BW2 hoef ik niet uit te leggen, de definitie van een financieel overzicht is misschien wat minder bekend en zal ik hieronder nader toelichten.

Financieel overzicht

In handreiking 1136 en in 4410 paragraaf A3A wordt nader uitgelegd wat wordt verstaan onder “financieel overzicht”. Zo staat in handreiking 1136 dat een financieel overzicht een op een jaarrekening lijkend overzicht is en dat zo’n overzicht gewoonlijk toelichtingen omvat over de belangrijkste grondslagen en overige tekstuele of cijfermatige toelichtingen (zoals in een jaarrekening). Verder is in paragraaf A3A en de genoemde handreiking nadrukkelijk vermeld dat onder toelichtingen in dit verband niet wordt verstaan enkel cijfermatige toelichtingen of een uitsplitsing van een jaarrekeningpost.

In paragraaf A3B wordt expliciet aangegeven dat de belastingaangifte inclusief eventuele specificaties niet wordt aangemerkt als een financieel overzicht (mits de bijlage bij de belastingaangifte geen tekstuele toelichtingen bevat waardoor deze alsnog kwalificeert als financieel overzicht).

Conclusie

Als historische financiële informatie geen tekstuele toelichtingen bevat is geen sprake van een financieel overzicht. Als er geen sprake is van een financieel overzicht of een jaarrekening uit hoofde van Titel 9 BW2, kan geen sprake zijn van verplichte toepassing van Standaard 4410.

Belangrijk hierbij is dat er op kantoorniveau kwaliteitsmaatregelen worden getroffen waardoor opdrachten die niet vallen onder Standaard 4410 voldoen aan het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid. Daarnaast zal in het kwaliteitsstelsel (handboek) duidelijk moeten worden vastgelegd dat door het kantoor opgestelde historische financiële informatie (niet zijnde jaarrekeningen) geen tekstuele toelichtingen mogen bevatten, tenzij er sprake is van een samenstellingsopdracht.

En wat nu als dat financieel overzicht (historische financiële informatie met tekstuele toelichtingen) door een collega van de fiscale afdeling wordt opgesteld? Dan is toch geen sprake van een samenstellingsopdracht (en verplichte toepassing van standaard 4410), want de samensteller is toch geen accountant? Helaas, die vlieger gaat niet op. In de Nadere Voorschriften Kwaliteitssystemen (NVKS) is namelijk opgenomen dat de kwaliteitsbepaler van de accountantseenheid voor elke NVKS-opdracht een eindverantwoordelijke accountant aanwijst (NVKS artikel 12). In de NVKS is te lezen dat een NVKS opdracht is gedefinieerd als een assurance- of een aan assurance verwante opdracht [1]. Volgens de begrippenlijst in de NV COS bestaan aan assurance verwante opdrachten uit opdrachten tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden (Standaard 4400) en samenstellingsopdrachten (Standaard 4410).

Met andere woorden alle NVKS opdrachten binnen een accountantseenheid [2] moeten onder verantwoordelijkheid van een accountant worden uitgevoerd. Dat geldt dus ook voor het financieel overzicht dat een fiscale collega wil uitbrengen; dit zal dus onder verantwoordelijkheid van een accountant als samenstellingsopdracht moeten worden opgepakt. Tenzij er natuurlijk geen sprake is van een financieel overzicht, zoals in het begin van dit artikel is beschreven.

Heb je vragen? Neem contact op met drs. Leantine Wolffensperger RA.

 

[1] Definitie NVKS opdracht: assurance- of aan assurance verwante opdracht uitgevoerd door een eindverantwoordelijke accountant onder toepassing van de NV COS en gelijkwaardige opdrachten uitgevoerd door een eindverantwoordelijke professional onder toepassing van andere regelgeving dan de NV COS

[2] Accountantseenheid (begrippenlijst NV COS): het accountantskantoor en de accountantsorganisatie (als bedoeld in Wta, artikel 1) of een accountantsafdeling (interne auditfunctie).