Wel/geen btw-ondernemerschap bij levering bouwterrein?

Regelmatig verschijnt er rechtspraak over de vraag in hoeverre de leverancier van een onroerende zaak kwalificeert als btw-ondernemer. Het antwoord op deze vraag is relevant omdat we zonder het btw-ondernemerschap immers niet aan heffing van btw kunnen toekomen.

In een recente uitspraak oordeelde Hof Arnhem dat de belanghebbende bij de levering van een (tweetal) bouwterrein(en) kwalificeerde als btw-ondernemer. Daarom was de vergoeding die de belanghebbende ontving onderworpen aan de heffing van btw en bestond recht op aftrek van voorbelasting ter zake hiervan. Wat was er in deze casus aan de orde?

Belanghebbende exploiteert tot 2004 in de vorm van een eenmanszaak een snijbloemenkwekerij bij de echtelijke woning. De aan belanghebbende en zijn echtgenote toebehorende grond beslaat 41.00 hectare, verdeeld over twee kadastrale percelen, waarvan 33.50 hectare is bebouwd met kassen. Belanghebbende rekent het kadastrale perceel met de kassen voor de IB tot zijn ondernemingsvermogen.

Vanaf 2005 werkt belanghebbende zelfstandig als kwaliteitscontroleur bij een veiling. Voor deze werkzaamheden is belanghebbende als btw-ondernemer geregistreerd. Belanghebbende gebruikt de kassen in deze periode voor hobbymatige activiteiten.

In 2005 verzoekt belanghebbende de gemeente om het bestemmingsplan te wijzigen, zodat het perceel met de kassen de bestemming woningbouw krijgt. Dit verzoek wordt afgewezen. In 2006 en 2009 verkoopt X een deel van de inventaris van de snijbloemenkwekerij. De opbrengst verantwoordt hij als omzet in de jaarrekening. Nadat een tweede verzoek om het bestemmingsplan te wijzigen wordt afgewezen, stemt de gemeente uiteindelijk in 2013 in met een bestemmingswijziging.

Belanghebbende heeft de voorbelasting op de kosten die hij heeft gemaakt voor de bestemmingswijziging in aftrek gebracht. In geschil is of belanghebbende bij de levering van de bouwterreinen heeft gehandeld als btw-ondernemer.

Hof Arnhem-Leeuwarden oordeelt dat dit het geval is. De werkzaamheden die belanghebbende heeft verricht zijn volgens het hof te vergelijken met die van een handelaar. Belanghebbende heeft kassen gesloopt en allerlei werkzaamheden verricht waardoor grond is opgeleverd die direct klaar is voor woningbouw. Hij heeft actief bewerkstelligd dat woningbouw mogelijk werd. Hij heeft uitgebreid bodemonderzoek laten doen en inlichtingen ingewonnen om de bouw ook daadwerkelijk op korte termijn te kunnen laten plaatsvinden. Ook vindt het hof van belang dat belanghebbende de gemeente zelf heeft benaderd om een bestemmingsplanwijziging te realiseren.

Al deze omstandigheden bij elkaar zorgen ervoor dat belanghebbende meer heeft gedaan dan het enkel uitoefenen van zijn eigendomsrecht. Deze werkzaamheden zijn niet gebruikelijk voor een particulier die (louter) woningbouwpercelen te koop zet, maar wel voor een marktdeelnemer die de beste omstandigheden creëert met het oog op verkoop. Belanghebbende heeft dus terecht btw in rekening gebracht bij de levering van de gronden.

Opmerkelijk is nog dat het hof de opmerking maakt dat in het midden kan blijven of de levering in het verlengde ligt van de eerdere economische activiteit van belanghebbende bestaande uit de exploitatie van de kwekerij. Het hof vindt dus blijkbaar dat deze activiteit op zichzelf bezien leidt tot een handelen in de hoedanigheid van btw-ondernemer.

Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Transacties met onroerend goed blijven ingewikkeld voor wat betreft het vaststellen van de btw- en/of overdrachtsbelastingaspecten. Zorg dat je klant niet achteraf voor vervelende (belasting)verrassingen komt te staan.

Heb je vragen of wil je sparren over een casus, neem dan gerust contact op met onze btw-specialiste Katelijne ten Thije (via k.ten.thije@fullfinance.nl of 055 355 99 79).

Bron: ECLI:NL:GHARL:2020:7360