WHOA en de impact voor accountants

Door gebruik te maken van de WHOA (Wet Homologatie Onderhands Akkoord) is er een extra mogelijk gecreëerd voor ondernemers in zwaar weer om een faillissement te voorkomen. Dit is een aanvulling op de Faillissementswet die 1 januari 2021 van kracht is geworden. Gebruik kunnen maken van de WHOA betekent het volgen van een aantal stappen en moeten voldoen aan meerdere voorwaarden. In dit artikel wordt kort de regeling benoemd zonder diep in te gaan op de te volgen stappen en geldende voorwaarden. In dit artikel wordt vooral ingegaan op de impact op het werk van de accountant.

De regelgeving in het kort

Het doel van de WHOA is ondernemingen de mogelijkheid te bieden door onderhandeling met schuldeisers een faillissement te voorkomen. Dit is een extra mogelijkheid die gecreëerd is door de wetgever om faillissementen te voorkomen. Het is de bedoeling dat de WHOA de mogelijkheden voor een herstructurering van schulden vergroot. De rechter geeft hierbij een akkoord op een voorstel aan de schuldeisers voor herstructurering (afwikkeling) van de schulden als de meerderheid van de schuldeisers hiermee instemt.
Een akkoord over het verlagen van de schulden kan dan niet meer worden gedwarsboomd door een individuele schuldeiser of aandeelhouder. Ondernemingen die vanwege een te zware schuldenlast failliet dreigen te raken maar beschikken over bedrijfsactiviteiten die nog wel levensvatbaar zijn, kunnen door deze wet daarom makkelijker doorgaan met deze activiteiten en een faillissement voorkomen. Hiermee wordt beoogd een doorstart mogelijk te maken zonder faillissement en zonder schulden.

Om tot een akkoord te komen stelt de onderneming een herstructureringsplan op. Na herstructurering moet de onderneming aantoonbaar levensvatbaar zijn.

Voor nadere informatie over de WHOA verwijs ik graag deze link met de wettekst.

Diverse stappen om te komen tot het schuldenakkoord:

o De administratie moet op orde zijn
o De schulden in kaart brengen
o De bezittingen in kaart brengen
o Een (herstructurerings)plan opstellen waaruit blijkt dat de onderneming na het bereiken van een schuldenakkoord weer levensvatbaar is
o De financiële ruimte bepalen die de onderneming heeft voor een voorstel voor de schuldeisers en welke aanvullende voorwaarden de ondernemer daarbij wil/moet stellen
o Het aanbod voor de schuldeisers op papier zetten
o Het organiseren van de stemprocedure inzake het aanbod
o Het bekendmaken van de stemuitslag
o De homologatie van het akkoord door de rechter
o De ondernemer moet zijn verplichtingen nakomen

Impact op de accountantswerkzaamheden

Er zijn diverse partijen nodig om de homologatie succesvol af te ronden. Denk daarbij aan een jurist, de rechter, een fiscalist en een herstructureringsdeskundige. Maar wat kan nu de rol van de accountant zijn?

Inzet ten behoeve van de WHOA

De herstructureringsdeskundige heeft een belangrijke rol en wordt op verzoek van schuldeisers of onderneming aangewezen door de rechter. Deze deskundige is onder andere betrokken bij het tot stand komen van de juridische overeenkomsten, is fiscaal juridisch betrokken, stelt herstructureringsplan/levensvatbaarheidplan op, financiering van de onderneming, onderhandelen met schuldeisers, bepalen reorganisatiewaarde/ liquidatiewaarde van de onderneming en de stemprocedure inzake schuldenakkoord.

Een accountant zou, gelet op zijn expertise, door een herstructureringsdeskundige ingezet kunnen worden.

Daarnaast rijst de vraag of de accountant ook een herstructureringsdeskundige zou kunnen zijn. Als accountant ben je gehouden aan de VGBA. Wanneer je optreedt als herstructureringsdeskundige gelden onder andere de fundamentele beginselen deskundigheid en vakbekwaamheid en objectiviteit. Het is van belang om erop toe te zien dat de fundamentele beginselen niet worden bedreigd.

Continuïteitsbeoordeling

Als een accountant betrokken is bij een onderneming als samensteller, beoordelaar of controleur van de jaarrekening en die onderneming wil gebruikmaken van de WHOA, dan is er sprake van een continuïteitsvraagstuk die de accountant moet adresseren. Een aantal vraagstukken die aan de orde kunnen komen worden hieronder opgesomd.

1- Hoever staat de onderneming in het proces van het afsluiten van een schuldenakkoord in het kader van de WHOA? Dit kan soms maanden duren. Als het proces om te komen tot een schuldenakkoord loopt ten tijde van het opstellen van de jaarrekening, kan dit vertragend werken op de afgifte van een verklaring bij de jaarrekening als de continuïteit mede van het komen tot een schuldenakkoord afhangt.

2- Als er een schuldenakkoord is afgesloten, dan is het van belang:
a- of de gemaakte afspraken inzake de homologatie worden nageleefd door de onderneming. Denk aan afspraken met schuldeisers om binnen een bepaalde termijn de openstaande schulden voor een bepaalde percentage te hebben afgelost. Als deze niet worden nageleefd dan kan dit mogelijk financiële consequenties hebben die een impact (kunnen) hebben op de jaarrekening.
b- De beoordeling van de continuïteit vraagt bijzondere aandacht. Immers, de WHOA is gebruikt om een faillissement te voorkomen. Het is aan de onderneming om aan te tonen en aan de accountant om te beoordelen of dit inderdaad is voorkomen en daarmee de continuïteitsgrondslag gerechtvaardigd is.

Drs. M. Yahya Latif RA