De ledenvergadering van de NBA heeft op 16 juni 2025 met 2/3 meerderheid ingestemd met het nieuwe beroepsprofiel. Na veel discussie tussen voor- en tegenstanders, schaarde de ledenvergadering zich uiteindelijk achter het voorstel van het bestuur.

Waarover ging de discussie?

In de discussie die de afgelopen weken werd gevoerd, ging het met name om de vraag of elke AA weer certificeringsbevoegd zou moeten worden voor de wettelijke controle van de jaarrekening. Die discussie heeft me verbaasd. De certificerende bevoegdheid voor de wettelijke controle is al bijna 10 jaar een keuze voor de AA. Een keuze overigens die maar door een paar procent van de AA’s in opleiding wordt gemaakt. Dat ligt in beperkte mate aan de theoretische opleiding, maar vooral aan de praktijkopleiding. Wie de certificeringsbevoegdheid voor de wettelijke controle wil behalen, moet in de driejarige praktijkopleiding immers 1.500 uur assurancewerkzaamheden verrichten.

Verandert de keuzemogelijkheid voor de AA (in opleiding)?

Nee. De certificeringsbevoegdheid voor de wettelijke controle van de jaarrekening blijft een keuze voor de AA. Dit is vastgelegd in de artikel 8 van het nieuwe beroepsprofiel.

Vrijwillige controle door AA?

Wat wel wijzigt, is dat de vrijwillige controle van de jaarrekening weer een domein wordt waarop de AA zich, ook zonder de certificerende bevoegdheid voor de wettelijke controle, kan begeven. In de toelichting op artikel 7 en 8 staat hierover:

“Een accountant die de opleiding met de afstudeervariant Accountancy MKB heeft gevolgd, kan beoordelingsopdrachten en voor minder complexe objecten van onderzoek niet-wettelijke jaarrekeningcontroles en andere assurance-opdrachten uitvoeren. Kenmerken van minder complexe objecten van onderzoek kunnen zijn:

• jaarrekening opgesteld volgens Richtlijnen voor de jaarverslaggeving (RJ en Rjk);
• overzichtelijke juridische structuur, eigendom en consolidatieproces;
• niet-complexe interne beheersings- (inclusief IT-) systemen;
• geen posten met complexe schattingsprocessen;
• geen bedrijfstakken met zeer specifieke, diepgaande en complexe bedrijfsrisico’s of vallend onder complexe wet- en regelgeving.”

De opleiding met de afstudeervariant Accountancy MKB omvat eveneens theorie en vaardigheid op het gebied van audit & assurance, gericht op de uitvoering van deze opdrachten.
Dit betekent dat de assurance-component in de AA-opleiding zwaarder zal worden. Dit blijkt ook wel uit de toelichting bij artikel 9, waar staat:

“Afgestudeerde AA’s in de afstudeervariant Accountancy MKB die in het verleden zijn afgestudeerd zonder de verdieping audit & assurance bepalen samen met het kantoor waar zij werkzaam zijn welke aanvullende kennis en ervaring nodig is voor het uitvoeren van audit & assurance werkzaamheden.”

Een verdieping dus in de theoretische opleiding, maar de vraag is vooral ook wat de gevolgen zijn voor de praktijkopleiding. Daar zal de Commissie Eindtermen Accountantsopleiding zich de komende periode over moeten buigen. Zeker voor de kleinere kantoren die geen (wettelijke of vrijwillige) jaarrekeningcontroles verrichten is het te hopen dat deze eisen zo geformuleerd worden dat zij nog steeds een volwaardige opleidingsplaats voor AA-trainees kunnen zijn.

Niet alles staat in het profiel

Wat niet in het beroepsprofiel zelf staat, is misschien wel de grootste winst. Al vaker wees ik op de beperkingen die in regelgeving en protocollen wordt opgelegd aan de AA. Hiervoor verwijs ik bijvoorbeeld naar AA-accountant zonder certificeringsbevoegdheid? Let op wat je tekent – Full Finance Consultants
In de FAQ’s die de NBA gepubliceerd heeft, wordt duidelijk gemaakt dat daar nu echt een verandering in moet komen:  “Veel regelingen verwijzen naar de verkeerde wetsartikelen, waardoor AA’s zonder aantekening onterecht worden uitgesloten van opdrachten zoals subsidieverklaringen. De NBA wil dit aanpakken binnen een breder verbetertraject rondom regels en bevoegdheden. Het doel is om de administratieve barrières te verlagen.”

Laten we hopen dat (ook) op dit laatste punt voortvarend te werk wordt gegaan.

Meer weten?

Wil je meer weten over de (toekomstige) opleiding tot AA? Dan kun je altijd contact met mij opnemen: Jurroen Cluitmans (j.cluitmans@fullfinance.nl of 055-355 99 79).

Publicatiedatum: 17 juni 2025